Geertrui Goyens (Sweco): “Ook voor het binnenklimaat is er meer en meer aandacht voor groen"

In de recente projecten van Geertrui Goyens staat natuurinclusief ontwerpen centraal. "Niet enkel voor de integratie van gebouwen in hun onmiddellijke en ruimere omgeving, maar ook voor het binnenklimaat is er meer en meer aandacht voor groen en biofiel design," legt ze uit. Bij de renovatie van de Proximus-toren in Brussel Noord werden deze principes toegepast, en Sweco begeleidt ook het Biodiversiscape-programma, waarmee het gebouwenpatrimonium van de federale overheid vergroend wordt. "Ook voor bedrijventerreinen en industriële omgevingen hebben we veel klanten die met eenvoudige zaadmengsels en haagaanplanten het verschil maken," vult ze aan.

3-30-300-regel

Volgens Goyens is het cruciaal om projecten af te stemmen op de bredere regelgeving. "We volgen ook de lokale en Europese wetgeving op de voet en informeren klanten hier proactief over," zegt ze. Zo wijst ze op de Europese natuurherstelwet, die sinds de zomer in voege is en de natuurlijke staat ook in de bebouwde omgeving wil herstellen. Daarnaast past Sweco al enkele jaren de 3-30-300-regel toe als vuistregel. "Volgens de 3-30-300 regel zouden vanuit elke woning minimaal 3 bomen zichtbaar moeten zijn, zou 30 procent van een wijk bedekt moeten zijn met boomkruinen en zou iedereen op 300 meter van een publieke groene ruimte moeten wonen. Het lukt niet in elk project, maar er wordt tenminste over gesproken."

Om klanten mee te krijgen in groenblauwe ambities, wijst Goyens op de wetenschappelijke onderbouwing. "De voordelen van groen op de menselijke gezondheid zijn intussen wetenschappelijk onderbouwd en aanvaard, dus daar proberen we onze klanten in te ondersteunen, van ontwerp over vergunning tot uitvoering en beheer." Naast gezondheidseffecten spelen ook economische argumenten een rol. "Met behulp van berekeningstools kunnen die voordelen ook begroot/gemonetiseerd worden, wat in sommige gevallen ook helpt om de ambitie scherp te krijgen." Bovendien kunnen groenblauwe maatregelen ook financiële besparingen opleveren: "Een extensief beheerd grasland kost minder in groenbeheer dan een strak grasveld dat meermaals gemaaid moet worden."

Trappers en stappers

Toch blijven er struikelblokken, met name op het gebied van vergunningen. "Wij merken geregeld wat minder voeling van architecten en ontwikkelaars met het vergunningenproces. Kleine wijzigingen in het ontwerp of de werfuitvoering kunnen een groot verschil in procedure maken," stelt Goyens vast. "Het is ook allemaal veel complexer dan tien jaar geleden, ik noem bijvoorbeeld de grondwatertrein, stikstofnota’s, boscompensatie, geluidsnormering…" Daarom pleit ze ervoor om vanaf het begin de juiste experten te betrekken. "Zeker als er beschermde soorten of natuurgebieden voorkomen, is het van belang om een ecoloog van bij het begin te betrekken en af en toe terug in te checken. Zo vermijd je vertragingen verderop in het vergunningenproces of tijdens de werf."

Voor de toekomst hanteert Sweco een drietrapsbenadering om gebouwen en steden klimaatrobuuster te maken. "Ten eerste proberen we zo veel mogelijk de bestaande natuurwaarden van een site/perceel/gebied te bewaren en te versterken. In tweede instantie kijken we naar het project in zijn omgeving en verbeteren we de kleinschalige groenblauwe structuren, waar ook de trappers en stappers van mee genieten. Ten slotte - maar minstens even belangrijk - wordt gekeken naar mogelijkheden voor bepaalde vogelsoorten, vleermuizen of kleine fauna en insecten." Goyens benadrukt dat toekomstbestendig ontwerpen verder gaat dan de bouwfase. "Bij het ontwerpen houden we steeds de beheerfase al in het achterhoofd," besluit ze.

Wil je Geertrui Goyens en andere experten horen spreken over de toekomst van klimaatbestendig bouwen? Schrijf je in voor het panelgesprek op Futurebuild Belgium, 6 februari in Brussels Expo. Het gesprek wordt georganiseerd door de Orde van Architecten - Vlaamse Raad en gemodereerd door Bertrand Lafontaine, hoofdredacteur van Architectura.be.