Dokter Daylight 15/24 | Geef het Noorden een geschenk van het Zuiden
-
© VELUX
- HET NOORDEN BETEKENT ZEKER NIET HET EINDE -
Daglicht speelt een cruciale rol in de architectuur: niet alleen als esthetisch element, maar ook als essentieel aspect van een functioneel ontwerp. In de rubriek Dokter Daglicht geeft VELUX je advies over natuurlijk licht.
Tip 15: Challenge de noordkant van je gebouw: daag je uit om er direct licht in te injecteren.
"More and more, so it seems to me, light is the beautifier of the building."
Tot nu toe hebben we licht uit het noorden vooral behandeld als ideaal licht om geen oververhitting van te krijgen. Een ruimte die naar het noorden uitkijkt is een dynamisch rustige ruimte met stabiel licht.
Het nadeel is dat het voor een leefruimte saai kan overkomen en niet zo boeiend zal zijn naar mooie lichteffecten toe: er komt namelijk minimaal direct licht binnen. Die ruimten hebben dus extra aandacht nodig en de uitdaging bestaat erin met je schil als met de binnenruimte te werken om daar toch direct licht te krijgen. Het kan perfect als men er stelselmatig moeite voor doet. Ik noem het “een geschenk geven van het zuiden aan het noorden”
De Europese standaard voor daglicht in gebouwen EN17037 geeft ook richtlijnen naar direct licht toe: zie tabel:
Direct licht is belangrijk in leefruimten, hospitalen (patiënten) en ruimten waar kinderen activiteiten hebben.
Als zulk een ruimte noodgedwongen aan de noordkant zitten moet je er best iets aan doen. In het bedenken van concepten zorg je er ook best voor dat je dat direct licht in je ruimte hebt op momenten dat je de ruimte gebruikt.
Wist je dat je: het noorden krijgt wel degelijk direct licht: tussen 21 maart en 21 september (lente- en herfst Equinox) met 21 juni als hoogtepunt, zal de zon wel degelijk eerder dan het oosten opkomen en voorbij het westen neerdalen! Dit tot bijna 45 graden! (zie zonnepositie in www.sunearthtool.). Let wel op de veel grotere kans op obstakels omwille van de lagere zonnestand.
[Kortom, een sporthal bedenken met een lange beglaasde wand aan de noordkant, denkende dat er geen direct licht zal binnenschieten, is misschien niet het beste idee als je de zaal eerder in de ochtend of einde namiddag wil gebruiken: eens de zon voorbij het westen is (17 uur) schijnt het nog tot 21 uur (positie Noord-Westen ) schuin binnen, redelijk laag over een vrij groot deel van het sportveld . Hetzelfde eerder in de ochtend vanuit het oosten.]
Je hoeft je er niet bij neer te leggen:
Pas je ruimte aan: haal een hoek weg, voorzie een extra reflectie-wand of hoek.
Een ruimte in het noorden mag dan wel geen direct licht inlaten maar dat betekent niet dat je direct licht niet kunt zien.
Vijf (of meer) manieren om direct licht in een ruimte te krijgen die Noord georiënteerd is:
- Via het plat dak
- Doorheen het huis
- Hoger positie van het volume in het Noorden tov het volume in het Zuiden
- Loskoppelen van het Noordelijk volume
- Plaats geen dakkapel aan de noordkant van je dak
Ziehier de verschillende manieren uitgewerkt:
Ongoing Challenge: de zoektocht naar hoe direct licht in een noord georiënteerde ruimte binnen te brengen maakt deel uit van een ongoing challenge in de Daylight Academy: mocht je nieuwe of andere ideeën hebben aarzel ze niet te delen door ze naar e-mail te sturen: architects-be@velux.com