AgwA transformeert Digipolis-gebouw in Antwerpen Zuid tot robuuste brandweerkazerne met daklozenopvang

De brandweerkazerne wordt georganiseerd als een efficiënte doorrijkazerne, met een centrale voertuigenhal als operationeel hart. Die hal, strategisch uitgelijnd met de naastgelegen buurtsporthal, fungeert tegelijk als functioneel knooppunt én als stedelijk anker in het straatbeeld. Achter de hal ligt een oefenterrein dat ook plaats biedt voor manoeuvres en parkeren. Alle ruimtes van de brandweer – van burelen en slaapvertrekken tot ontspanningsruimtes – zijn logisch rond deze centrale hal geordend, wat snelle respons en overzicht garandeert.

Naast de functionele opstelling valt ook de structurele eenvoud op. De voertuigenhal bestaat uit kolomvrije betonnen portieken met houten liggers, een hybride structuur die ecologisch, uitbreidbaar en onderhoudsvriendelijk is. De centrale trappenhal verbindt gelijkvloers en verdieping en laat via dubbelhoge ruimtes en diagonale zichtlijnen ook ruimte voor ruimtelijke kwaliteit.

Slimme ingrepen voor een robuust en toekomstgericht gebouw

Duurzaamheid zit diep verweven in het ontwerp. AgwA kiest bewust voor robuuste en onderhoudsarme materialen zoals zichtbaar metselwerk, hergebruik van de bestaande betonstructuren en bio-ecologische isolatie. Ook de technische installaties zijn gescheiden per programmaonderdeel en voorbereid op aansluiting op toekomstige warmtenetten. Regenwater wordt maximaal hergebruikt en geïnfiltreerd op het terrein, en de ventilatie gebeurt via eenvoudige, performante systemen afgestemd op gebruik en context.

Een opvallende ingreep is de doorlopende gevel van de voertuigenhal die transformeert in een opengewerkte tuinmuur voor de daklozenopvang. Die tuinmuur markeert het begin van een groene parktuin die tegelijk buffer, wachtruimte en ontmoetingsplek is. Bezoekers vinden er beschutting onder een luifel, tussen zitplekken en biodivers groen. De tuin vormt het hart van de daklozenwerking en staat in directe relatie met de onthaalruimtes van de drie afzonderlijke werkingen.

Daklozenopvang met autonomie en menselijke schaal

De daklozenwerking is opgebouwd rond drie autonome werkingen, elk met een eigen toegang en verticale circulatie. In de sokkel bevinden zich gedeelde onthaal- en spreekkamers, terwijl de medewerkers via een aparte logistieke ingang toegang hebben tot keuken, wasserette en technische ruimtes. Het ontwerp verzekert zo een duidelijke scheiding tussen gebruikers- en medewerkersstromen, zonder in te boeten aan efficiëntie of overzicht.

AgwA hecht veel belang aan de menselijke schaal. Slaapkamers zijn kleinschalig en huiselijk ingericht, zonder stapelbedden, met ruimte voor persoonlijke invulling en zelfs honden. Rust- en ontspanningsruimtes zijn verspreid over het gebouw en strategisch gepositioneerd aan de gevels of in de toren, vaak met een zuidgericht terras. Hierdoor krijgt elke verdieping een eigen karakter en ontstaat een sfeer van rust, waardigheid en geborgenheid.

Architectuur als hefboom voor stedelijke herwaardering

De herontwikkeling van de Digipolis-site wordt aangegrepen als kans om de wijkstructuur te versterken. Door de zorgvuldige inplanting van de kazerne en het park, ontstaan twee leesbare buitenruimtes die functioneren als schakel tussen het gebouw en de stad. Het wit-rood gevelpalet geeft het gebouw schaal, herkenbaarheid en een nieuwe identiteit. De ingrepen aan de sokkel, zoals het gedeeltelijk openbreken voor meer licht en lucht, dragen bij aan ontharding en vergroening.

Met deze ontwerpkeuze slaagt AgwA erin een stedelijk utiliteitsprogramma te verzoenen met architecturale verfijning en maatschappelijke relevantie. Post Zuid wordt zo niet enkel een brandweerkazerne en nachtopvang, maar een levendige en duurzame plek die actief bijdraagt aan de transformatie van de zuidrand van Antwerpen.