DE HEROVERING VAN DE RUIMTE. Parkeersmossen (Marc Schepers)
We kennen het allemaal. De eeuwige klaagzang over parkeerdruk. Te weinig plekken, te veel auto’s. De conclusie lijkt voor de hand te liggen. De realiteit is echter complexer. Is er eigenlijk wel een schaarste aan parkeerplaatsen? Overdag staan kantoorparkings vol, maar zijn woonstraten leeg. ‘s Avonds gebeurt het omgekeerde. Winkelparkings liggen er na sluitingstijd verlaten bij, terwijl bewoners in omliggende straten vergeefs zoeken naar een plekje. Geen kwestie van schaarste, maar van smossen met ruimte, lijkt me.
Overal zijn auto’s. In België ruim 6 miljoen. En meestal staan ze stil. Stilstaande auto’s nemen veel meer plaats in dan rijdende: parkeerterreinen, garages en straten staan vol met blik op wielen. De ruimte die we innemen alleen om auto’s te stallen, is gigantisch. En de visuele verrommeling? Die nemen we erbij. We hebben de stad dan ook ingericht op basis van de veronderstelling dat iedereen altijd een parkeerplek nodig heeft, in plaats van een mobiliteitsoplossing die aansluit bij zijn of haar verplaatsingsmotief.
Daar zit de kern van het probleem: we beschouwen parkeren als het wegzetten van een voertuig, terwijl het eigenlijk een mobiliteitsstap is. Parkeren is geen doel op zich, maar een verplaatsingsschakel om op bestemming te geraken.
Toch behandelen we parkeren als een statisch gegeven, een betonnen dogma vastgelegd in bestemmingsplannen en regeltjes. Parkeerplaatsen worden toegewezen aan functies, niet aan mensen. Een parkeerplek bij een winkel is voor de klant, niet voor de buurtbewoner na sluitingstijd. De parkeerplaats van een kantoor is van 9 tot 5 bezet, maar daarna verboden terrein voor wie een avondje in de stad wil doorbrengen. Klinkt dat logisch?
Een oplossing, althans voor een deel, ligt in dynamisch parkeerbeheer. Bestaande technologie maakt het perfect mogelijk om parkeerplaatsen efficiënter te delen. Slimme toegangscontrole, reserveringsapps en flexibele tarieven kunnen parkeerplaatsen toegankelijk maken voor verschillende gebruikers op verschillende tijdstippen, met voorwaarden op maat. Weg parkeerdruk én extra kansen voor een kwalitatievere inrichting van onze ruimte.
Het efficiënt benutten van bestaande ruimte, is één zaak. Het ontwerpen van ruimtes voor efficiënt ruimtegebruik, dat in de tijd kan evolueren, is een ander. Hier liggen allerlei uitdagingen voor architecten en ontwerpers. Een volle parkeerbak vandaag, kan morgen zomaar leeg komen te staan. En dan? Dan moet die ruimte makkelijk te herbestemmen zijn. Ook dat is parkeerleegstand vermijden.
Makkelijk te fixen? Neen. Maar de tijd dat je antwoorden op dit soort vraagstukken zo van het schap kon halen, is al lang voorbij. Een oplossing realiseren vraagt inspanning en houdt alleen stand als betrokkenen er hun voordeel in zien. Maar eens dat zo is, hoor je de “ja maar’s” steeds minder. Of samengevat: we zijn er nog nooit op vooruit gegaan door stil te zitten.
En dan nog dit. Het efficiënter organiseren van beschikbaar parkeerareaal is slechts één kant van de medaille. De beste parkeerplaats is diegene die je niet moet voorzien. Efficiënter en duurzaam ruimtegebruik betekent ook kritisch kijken naar de parkeervraag zelf. Hoeveel autoritten kunnen we vermijden? Welke verplaatsingen kunnen evengoed met de fiets of de bus? Moet iedereen voor de deur parkeren? Een stad die niet wil blijven hangen in symptoombestrijding, gaat daarom niet alleen slimmer om met parkeren, maar maakt evengoed werk van de verduurzaming van haar bereikbaarheid.
Marc Schepers is ex-schepen van ruimtelijke ordening van de stad Hasselt. Maar het ondernemersbloed kruipt waar het niet gaan kan. Na afronding van zijn mandaat eind 2024, heeft Schepers zijn jarenlange en specifieke ervaring gebundeld en gestroomlijnd. In zijn nieuwe onderneming KeyMotion brengt hij met zijn team, ondernemers en overheid samen met oog op het ontwikkelen van vernieuwende stedelijke innovatietrajecten in de domeinen mobiliteit en omgeving. Onderdeel hiervan is de begeleiding van lokale besturen in hun maatschappelijke ambitie rond betaalbaar wonen en de toepassing van het Hasseltse koopwoonmodel. Meer info: www.keymotion.be of contact@keymotion.be.
