Sint-Niklaas schrijft met ‘Project 33’ een groenverhaal onder de spoorwegbrug (Stramien)

De stad heeft het vergroenen van de barre omgeving onder het spoorwegviaduct in de Spoorweglaan toevertrouwd aan een tijdelijke vereniging (ontwerpbureau Stramien cv en regeneratieve groenaannemer GR&OM). Als start koppelde de stad in de proefzone het hemelwater af. Na de zomer werd de volledige zone onder de spoorwegbrug heraangelegd met vijvers en laagtes om al het water vanop de brug onder de brug op te vangen. Goede teelaarde werd aangebracht om de planten hier alle kansen te geven. Vanop een pad onder de brug wordt het mooie perspectief tussen de pijlers waarneembaar en zullen de kunstwerken van Elise Eeraerts en Roberto Aparicio Ronda (die hier in april 2024 geplaatst zullen worden) van nabij kunnen worden bewonderd.

Beplanting

Samen met de leerlingen van de Broederschool Biotechnische & Sport worden nu alle struiken en vaste planten geplant. Het beplantingsplan hiervoor werd opgemaakt door GR&OM, in samenspraak met plantenkwekerij Spruyt. Dat groen zal interageren met de menselijke inbreng van beeld, leren en beleving. Met de recente uitvoering van grondwerken en beplanting werd het technisch fundament gelegd voor het levende ecosysteem (bodem, licht, lucht, water, voedingsstoffen, plantengroei en fauna) dat hier zal komen. Het is nu wachten op spontaan groen, kikkers en libellen. Dit is een uitdagend en ambitieus project. Hopelijk volgen nog veel andere viaducten in Vlaanderen. Het zijn biotopen waar kunst, natuur en architectuur samenkomen.

Ambitie

Met het ambitieuze plan, namelijk het realiseren van een groene toegangspoort, zoekt Sint-Niklaas letterlijk de limieten op. De limieten van plantgroei. Regenwater en vruchtbare grond was voor de aanleg niet aanwezig. De hoeveelheid zonlicht is een beperkt vast gegeven en vormt een leidraad. Toch willen Stramien en GR&OM vanuit de eigenheid van de plek inzetten op spontane ontwikkeling.

Om na te gaan of de voorstellen tot optimalisatie van water, bodem en vegetatie voldoende zouden zijn, werd vorig jaar in de herfst een proefzone aangelegd. In het voorjaar werd die ook beplant. De stad Sint-Niklaas is verheugd dat al het water van de brug nu via het afgekoppelde systeem op de bodem onder de brug terechtkomt. De afkoppeling van de valpijpen aan de pijlers werkt goed. De kleilaag en de epdm-folie in de vijvertjes zorgt ervoor dat het water er voor lange tijd in blijft staan.

Uitvoering

In de week van 6 november werd de volledige zone onder de spoorwegbrug aangelegd. De grondwerken zijn vanaf augustus al uitgevoerd. Samen met de leerlingen van de Broederschool Biotechnische & Sport werden eerder deze maand alle struiken en vaste planten geplant.
Er wordt een wandelpad voorzien in puin en breuksteen tussen de zebrapaden ter hoogte van de Nijverheidsstraat en de Hofstraat.

Het pad ligt vooral in de noordelijke zone (waar begroeiing het moeilijker heeft). Het concept van horizontaal en verticaal groen via klimplanten blijft. Over heel het tracé werden kabels en klimplanten ten noorden en ten zuiden van de pijlers voorzien. Groepen struiken komen vooral ter hoogte van de verlaagde zone bij de pijlers. De doorkijk tussen de pijlers blijft bewaard door vaste planten in de zone tussen de pijlers te zetten.

Participatie

Net zoals in de proefzone hebben de leerlingen van de Broederschool Biotechnische & Sport deze maand geholpen met het aanplanten van alle struiken en vaste planten. De Broederschool, met een traditioneel sterke land- en tuinbouwpoot, heeft graag meegewerkt aan Project 33. De school apprecieert het in het bijzonder dat de stad Sint-Niklaas duurzame, groene acties onderneemt om de impact van de klimaatverandering te milderen. Zeker in hitte-eilanden die steden lijken te worden, zijn dit soort verwezenlijkingen van het grootste belang.

Door de unieke setting werden de leerlingen bij Project 33 uitgedaagd om technische oplossingen te vinden op het vlak van bijvoorbeeld waterhuishouding en biodiversiteit. Ze konden hun voorliefde voor planten en natuur laten botvieren in een uniek en niet-alledaags kader. Ze bereikten zo waardevolle leerplandoelstellingen die op school maar heel moeilijk te behalen zijn.

Project 33 vormt voor de leerlingen ook een rechtstreekse brug naar het latere werkveld. Het biedt hen niet alleen de kans om hun reeds verworven kennis en vaardigheden in te zetten bij de aanplant en aanleg, maar ook om de komende jaren te observeren, aan te passen en bij te leren. Door het sociaal gedragen karakter van dit project, konden de leerlingen ook hun netwerk uitbreiden.

Uniek onthardingsproject

Project 33 is een mooi voorbeeldproject van ontharding in de stad. 2.500 m² verharde en kale zone wordt omgezet in een publiek groenproject. Als onthardingsproject ontving het project ook een subsidie van 181.500 EUR van de Vlaamse overheid.