STEEN & BEEN. Anderlecht? (Filip Canfyn)

Tom Cochez ontrafelt onlangs in het Apache-boek ‘De vrienden van het vastgoed’ de nauwe banden tussen politici en promotoren of, bij uitbreiding, bedrijfsleiders. Hoe hoger op de ladder, hoe dikker de vrienden. Weinigen lijken hier wakker van te liggen. Als Pano onthult dat bepaalde lokale bestuurders aanspreken helpt om een leefloon sneller of onrechtmatig te krijgen, dan komt een massaal vingertje boven, valt al rap het verwijt ‘sociale fraude’ en wordt zelfs de hele welvaartstaat in vraag gesteld. Onderaan de ladder mag blijkbaar minder. Beide voorbeelden van bedenkelijk besturen kunnen uiteraard niet maar er wordt te rap vergeten dat ook tussen de bodem en de top van de ladder vergelijkbare ‘vriendendiensten’ verleend worden, zonder veel verontwaardiging. Integendeel.

Ik citeer een paar zinnen uit een opiniestuk van Bart Eeckhout (De Morgen 23.11.24.) over de Anderlecht-affaire, waarbij “burgers voorrang krijgen in ruil voor electorale steun”: “Cliëntelisme is de duistere variant van dienstbetoon, waarbij politici burgers door het beleidslabyrint helpen te navigeren. Bij cliëntelisme gaat het verder: politici verstrekken (…) voordelen aan burgers in ruil voor politieke afhankelijkheid.” Los van het feit dat cliëntelisme én dienstbetoon samen een Ninove opleveren moet beseft worden dat bovenstaande zinnen ook gaan over het verzorgen van de gemiddelde burger, zeg maar de middenklasse.

Ambtenaren, die met ruimtelijke ordening (of wat daarvoor moet doorgaan) bezig zijn, weten al lang dat de vrijheid-blijheid-mentaliteit van burgemeesters en schepenen ver kan gaan. Twee voorbeelden: voortuinen en zwembaden. Hoeveel van die verhardingen worden zonder omgevingsvergunning uitgevoerd? Hoeveel gemeenten maken werk van daadwerkelijke handhaving? Hoeveel regularisaties worden achteraf met de glimlach verleend? Dat steden en dorpen ondertussen verharden aan een meedogenloos tempo wordt vergoelijkt door wat te tegelwippen en het electoraat met de haren mee te strijken. Smoezen? Een elektrische salarisauto vraagt toch een laadpunt aan de voordeur en de coronacrisis heeft toch geleerd dat van een eigen tuin moet kunnen genoten worden, of niet soms? Dat gaan we toch niet afpakken van dé mensen? Deze anomalie gaat niet over leeflonen maar over privileges van de middenklasse, waartegen geen neen kan gezegd worden, in de hoop dat sinterklaasgedrag electoraal loont. Deze tolerantie gaat over gepolitiseerde anarchie van zelfverklaarde deftige burgers, die een collectief egoïsme belijden, dat niet mag tegengesproken worden.