EXPO. Ontwerpers in dialoog met Building Biospheres (Biennale Architettura 2025)
Van 10 mei tot 23 november 2025 is het Belgisch paviljoen in de Giardini van Venetië opnieuw het toneel van een prikkelende tentoonstelling tijdens de Biennale Architettura. Naast het centrale prototype van Building Biospheres – het tentoonstellingsconcept van landschapsarchitect Bas Smets en bioloog Stefano Mancuso – presenteren vier jonge ontwerpteams hun eigen reflecties in de zijbeuken van het paviljoen. Elmēs, Panta, Maud Gerard Goossens & Henri Uijtterhaegen, en Lisa Mandelartz Schenk & Steven Schenk verkennen elk vanuit hun eigen praktijk hoe natuurlijke intelligentie de rol en werking van architectuur kan transformeren.
Vertrekkend van de centrale hypothese van Building Biospheres – waarin planten actief het binnenklimaat aansturen – onderzoeken de vier teams hoe bestaande en nieuwe architecturen zich tot dit idee kunnen verhouden. Ze stellen klassieke verhoudingen tussen gebouw en gebruiker in vraag, en introduceren een driedelige interactie tussen architectuur, mens én niet-mens. In deze visie is het gebouw geen passief omhulsel meer dat streeft naar gemiddelde comfortnormen, maar een dynamisch knooppunt in een gemeenschap waarin ook vegetatie een sturende rol speelt. De voorstellen in de zijbeuken maken die verschuiving tastbaar, in voortdurende dialoog met het centrale werk.
Van verbeelding tot ruimtelijk experiment
De vier ontwerpteams werden geselecteerd via een besloten oproep in de zomer van 2024, georganiseerd door de curatoren en het Vlaams Architectuurinstituut (VAi). Na een voorselectie en verkennende gesprekken koos een internationale commissie vier praktijken die elk op eigenzinnige wijze de relatie tussen architectuur en natuurlijke intelligentie onderzoeken. Sindsdien werkten de teams in een reeks workshops, onder artistieke leiding van Lisa De Visscher en gecoördineerd door Petrus Kemme, aan aanvullende concepten die het centrale idee van Building Biospheres aanvullen, uitdagen of verder doordenken.
De expo in de zijruimtes brengt een breed spectrum aan benaderingen samen. Zo onderzoekt Elmēs – opgericht door Vinh Linh, Thomas Mertens en Jochen Schamelhout – hoe architectuur zich verhoudt tot de complexe lagen van de werkelijkheid. Panta, de Brusselse praktijk van Stefaan Jamaer, zoekt in elk project naar duurzame interactie tussen gebruiker en object. Maud Gerard Goossens en Henri Uijtterhaegen vertrekken vanuit een interdisciplinaire openheid en streven via bescheiden architecturale ingrepen naar een meerwaarde voor onze leefomgeving. Lisa Mandelartz Schenk en Steven Schenk ten slotte focussen op de alchemie van ruimte, constructie en materiaal, met oog voor het humane en het betoverende. Samen tonen ze hoe architectuur kan evolueren tot een zorgzame, gedeelde en levende praktijk.
