Vivre avec... les Belges: drie Belgische projecten in het Franse paviljoen op de Biënnale

Met meer dan vijftig projecten uit verschillende continenten is de expo breed opgevat. Ze gaat thematisch te werk, rond zes invalshoeken zoals Vivre avec… les vulnérabilités of Vivre avec… la nature et le vivant. De meeste installaties worden gepresenteerd op vrijstaande panelen binnen een openluchtparcours. Opvallend is dat ook drie Belgische projecten zijn geselecteerd: het materiaal- en onderzoeksproject LOT8, het langetermijnplan voor de Vesdervallei van Studio Paola Vigano en de modulaire installatie Make it Rain, opgezet in Brussel en het Spaanse Logroño. Elk van deze voorstellen illustreert hoe Belgische architecten en ontwerpers actief bijdragen aan de zoektocht naar duurzame en contextgevoelige antwoorden.

LOT8 – BC Architects & Studies & Materials

LOT8 is een samenwerking tussen Assemble, BC Architects & Studies & Materials en Atelier LUMA, en hergebruikt een voormalig industrieel gebouw in Arles (FR) als experimentele werkplek voor biogebaseerd bouwen. Vanuit het idee van bioregional design wordt er uitsluitend gewerkt met lokaal beschikbare materialen uit biologische, geologische en stedelijke reststromen. Denk aan rijststro, kalkstof en zonnebloemstengels. Elk van deze materialen wordt op innovatieve wijze getest, verwerkt en toegepast in architecturale prototypes.

Wat dit project bijzonder maakt, is het integrale karakter: LOT8 combineert productie, opleiding en onderzoek, en verkent tegelijk de grenzen van standaardisatie. Door iteratief te ontwerpen en testen in een lokale context, wordt de architectuur een motor voor circulaire innovatie. Zo blijken versnipperde zonnebloemstengels uitstekende akoestische eigenschappen te bezitten. LOT8 toont hoe ‘anders bouwen’ niet alleen ecologisch of esthetisch is, maar ook sociaal en economisch betekenisvol kan zijn – als onderdeel van een veerkrachtig materialenecosysteem.

SCHÉMA STRATÉGIQUE DU BASSIN VERSANT DE LA VESDRE – Studio Paola Viganò

In juli 2021 werd de Vesdervallei in Wallonië zwaar getroffen door verwoestende overstromingen. Het project van Studio Paola Viganò biedt een langetermijnvisie tot 2050 en wil het gebied niet alleen herstellen, maar ook veerkrachtiger maken. Via participatieve workshops met 25 gemeenten, bewoners en lokale overheden werd een collectieve strategie uitgewerkt om risico’s beter te beheren en de relatie met natuurlijke dynamieken te herdenken.

Het plan bepleit een systeemverandering waarbij kwetsbare zones niet langer worden genegeerd of bestreden, maar erkend en geïntegreerd. Zo schuift het ontwerpteam voor om verouderde industriële sites in de vallei te transformeren tot schakels in een solidaire, ecologische infrastructuur. Het project bewijst dat ruimtelijke planning ook een sociaal bindmiddel kan zijn. De voorgestelde “Transition Laboratory” stimuleert dialoog en samenwerking tussen burgers, experts en beleidsmakers – essentieel in een regio die haar toekomst wil herdenken na rampspoed.

MAKE IT RAIN – Collectif Make It Rain / CREA.BRUSSELS

Make it Rain ontwikkelt eenvoudige installaties met terracotta om hitte-eilanden te bestrijden. Door verdamping werken de kleielementen als natuurlijke verkoelers in stedelijke contexten zonder netaansluiting of schaduwrijke plekken. Het project is laagdrempelig en modulair, en biedt tegelijkertijd zitplaats, verkoeling én sensibilisering. Cruciaal is dat het telkens vertrekt van lokale noden, middelen en bewoners – of het nu in Logroño, Spanje is of in Brussel.

In de Belgische context werd regenwater opgevangen via een eenvoudig tank- en kraansysteem, dat via een poreuze kleibank verdampte en het microklimaat beïnvloedde. Het project, ondersteund door Crea.Brussels, is niet alleen een technisch prototype, maar ook een sociaal experiment in gedeeld gebruik en gemeenschappelijk onderhoud van publieke ruimte. Make it Rain toont hoe eenvoudige tools grote impact kunnen hebben, mits ze ingebed worden in lokale netwerken en dagelijkse praktijken.