‘Nobody leaves the party’: circulair Recypark in Jette herbruikt zichzelf (Babini Geysen & TEN)

Het ontwerp van Babini Geysen en TEN vertrekt van een actieve lezing van de bestaande site, die zich bevindt op de grens van een woonwijk en het resterende industriële weefsel van Jette. Het winnende team leest deze hybride situatie niet als een probleem, maar als een potentieel. De aanwezige gebouwen worden benaderd als ruimtelijke of materiële hulpbronnen. Wat stevig en karaktervol is – zoals de betonnen hoekgebouwen met booggevels – blijft staan en krijgt een nieuwe invulling. Wat licht en eenvoudig te demonteren is – zoals de metalen loodsen – wordt minutieus ontmanteld en herwerkt tot nieuwe bouwstenen.

Flexibele overkapping

Die materiaalgerichte aanpak resulteert in een opvallende en tegelijk logische strategie: een nieuwe overkapping boven de loskade wordt volledig opgebouwd uit ter plaatse teruggewonnen elementen. De staalstructuur van de loodsen, de betonnen panelen, de gevelplaten – ze krijgen een nieuw leven in een robuuste en tegelijk flexibele structuur. Deze luifel is niet alleen een afdak: het is een structurele belofte voor de toekomst, want ze is uitbreidbaar, aanpasbaar en zelfs transformeerbaar tot een gebouw.

Maar ook in het landschap zelf wordt circulair gedacht. De buitenruimte wordt niet heraangelegd met nieuw materiaal, maar gedemonteerd, herschikt en opnieuw ingezet. Betonplaten worden gezaagd of vergruisd en hergebruikt als fundering of verharding. De ontharde delen worden aangeplant volgens een subtiele, ecologisch doordachte strategie, met regen- en heuveltuinen die tegelijk het bodemleven herstellen, water opvangen én biodiversiteit stimuleren.

Brede visie op circulariteit

De ruimtelijke organisatie van de site volgt deze tweevoudige logica van robuustheid en openheid. Aan de meer residentiële zijde, langs de Uyttenhovestraat, worden de historische gebouwen ingezet voor publieksgerichte functies zoals het weggeefcentrum en gemeenschapsruimten. De logistiek zwaardere functies – zoals de containerzone – schuiven naar achteren, in een nieuwe topografie die het hoogteverschil op de site benut om vrachtwagens vlot te laten circuleren en geluidsoverlast te beperken.

Op die manier ontstaat een Recypark dat zijn naam alle eer aandoet: niet alleen recycleert het afval, het recycleert zichzelf. De bestaande gebouwen krijgen een tweede leven, materialen worden in situ verwerkt, en de ecologische regeneratie van de bodem en beplanting kadert in een bredere visie op circulariteit. Ook het comfort wordt hergedefinieerd: technische installaties blijven beperkt, energievraag wordt gedifferentieerd per gebruiksfunctie en het merendeel van de gebouwen blijft low-tech, met inzet van natuurlijke ventilatie en hernieuwbare energie.

Esthetiek van hergebruik

Dat engagement wordt ondersteund door een intelligent energetisch masterplan. Met zonnepanelen op de dakstructuur voorziet de site ruimschoots in zijn eigen energiebehoefte – zelfs in die mate dat een energiegemeenschap met de buurt mogelijk wordt. De opslagcapaciteit en de laadinfrastructuur voor medewerkers en bezoekers maken het plaatje compleet. Het project positioneert zich daarmee als een pilootsite voor duurzame stadsontwikkeling.

In zijn ruimtelijke taal kiest het ontwerp bewust voor een ‘nieuwe esthetiek van hergebruik’. Contrasten tussen oud en nieuw, tussen ruwe materialen en precieze ingrepen worden niet weggewerkt, maar net uitgelicht. De plek blijft leesbaar als assemblage, als levende getuige van een circulaire bouwpraktijk. Openingen in de gevels worden vitrines. Hergebruikte dakplaten vormen poorten. Elke ingreep draagt bij aan een gelaagde en betekenisvolle ruimtelijkheid – van behoud, transformatie tot herbestemming. Zo wordt het Recypark niet alleen een plek voor afvalverwerking, maar een levend verhaal over zorg, verbeelding en de waarde van wat al bestaat.